De Amerikaanse presidentsverkiezingen 2004

Nog tot de presidentsverkiezingen van 2008


Home
About this weblog
Bronnen
Mail mij
Atom
This gif is freely copyable. Just right click, save Powered by
RSSify at WCC

This page is powered by Blogger. Isn't yours?

woensdag, september 08, 2004
Een gelijkspel: wat dan?
Er doemt een potentieel dramatisch scenario op voor 2 november, en dat heeft niets te maken met een terroristische dreiging. Dit is vele erger: een gelijkspel. Door opnieuw ingedeelde districten en daarom in de hoeveelheid kiesmannen per staat, is het mogelijk dat beide kandidaten op 269 kiesmannen uitkomen. Daarmee komt de beslissing in handen van het Huis van Afgevaardigden.
Scenario's waarbij Bush net als in 2000 de strijd om de meeste kiezers verliest maar in het kiescollege wint zijn mogelijk, net overigens als het omgekeerde, waardoor Kerry aan het langste eind zou trekken.
Na 2000 zou zo'n nieuwe strijd na de verkiezingsdag wel eens uit de hand kunnen gaan lopen, vreest Paul Sracic, politiek wetenschapper van Youngstown State University in Ohio: "If we had a second election like that, the passions and the hatred in this country would build even more. What I fear is that the American people really don't understand these procedures. It may seem like a coup."
Mocht het zover komen dat de winnaar in november alleen wint door een meerderheid in het kiescollege, dan zou er wel eens genoeg steun kunnen ontstaan voor een amendement op de grondwet, waarin het kiessysteem op de helling gaat, bijvoorbeeld door proportionele vertegenwoordiging bij verkiezingen. Dat zou het einde betekenen van het kiescollege. Aan de andere kant, in een verkiezing waaraan de zittende president meedoet zijn de verschillen meestal groot genoeg. Maar het is dit jaar geen gewone verkiezing, zeggen de experts.
Mocht het een gelijkspel worden, dan is het aan het nieuw verkozen Huis van Afgevaardigden om uit de top drie van kandidaten een winnaar aan te wijzen. Dit is pas een keer eerder gebeurd, in 1800. In dit systeem heeft overigens elke staat één stem. De pas gekozen Senaat kiest de vice-president, waarbij elke senator één stem heeft. Het proces zou in dit jaar in het voordeel zijn van president Bush. De Republikeinen hebben de meerderheid in 30 van de 50 staten en de verwachting is dat ze de meerderheid in het Huis behouden. De Republikeinen hebben in de Senaat momenteel 51 zetels. Mochten de Democraten hier een meerderheid behalen, dan kan de stemming voor een vice-president interessant worden. Een Bush-Edwards-regering behoort dan tot de mogelijkheden.
De beide campagnes bereiden zich op het ergste voor. Er zijn al legers aan juristen aan de slag om zich voor te bereiden op het betwisten van verkiezingsuitslagen door het hele land. Men verwacht dat in maar liefst 28.000 kiesdistricten in 17 staten de strijd zo spannend kan worden dat daar een juridische zaak uit kan voortvloeien.
Als deze teams van juristen vier jaar geleden al actief waren geweest, dan waren ook districten buiten Florida onderworpen aan hertellingen en rechtszaken. Het verschil tussen de Al Gore en George W. Bush was in vier staten miniem, hoewel de strijd zich richtte op Florida (537 stemmen). New Mexico: 366 stemmen verschil, Iowa: 4144, Wisconsin: 5708 en Oregon: 6765.
Het heel proces kan nog eens extra worden opgehouden door voorwaardelijke stemmen (waar de registratiestatus van de kiezer nog niet duidelijk is) en door absentee ballots (van kiezers die op de verkiezingsdag niet in hun stembureau kunnen stemmen). Een derde zorgelijke factor is de stemcomputer, die voor hertellingsproblemen kan zorgen.
Volgens Joe Trippi, de oud-campagneleider van Howard Dean, is het dit jaar mogelijk dat Kerry met 1 miljoen kiezers meer toch de verliezer is in het kiescollege. Gore had een half miljoen meer stemmen in 2000. Een professor in de wiskunde heeft voor politicoloog Sracic uitgerekend wat de kans is op een gelijke stand in het kiescollege. Dat blijkt 1,4 procent te zijn.




© Marc van Gestel 2003 - 2004