De Amerikaanse presidentsverkiezingen 2004

Nog tot de presidentsverkiezingen van 2008


Home
About this weblog
Bronnen
Mail mij
Atom
This gif is freely copyable. Just right click, save Powered by
RSSify at WCC

This page is powered by Blogger. Isn't yours?

dinsdag, november 02, 2004
Hoe zit het nou met het die kiesmannen?
Op de valreep nog even wat feiten over het Electoral College, het college van kiesmannen. Zodat iedereen wat er dinsdag precies gebeurt.
Er zijn 538 kiesmannen, verdeeld over de 50 staten en Washington D.C. dat niet als staat telt. Voor elke Afgevaardigde en elke Senator die een staat heeft krijgt het ook een kiesman. 270 kiesmannen zijn nodig om de verkiezingen te winnen, als je er vanuit gaat dat de kiesmannen verdeeld gaan worden over de twee belangrijkste kandidaten, zoals je dit jaar wel mag aannemen. De kandidaat met de meeste stemmen in de staat krijgt de kiesmannen (behalve in Nebraska en Maine, waar ze iets anders verdeeld worden. De winnaar in die staten krijgt 2 kiesmannen en verder worden de overige kiesmannen toegewezen aan de winnaar per congressioneel district). De kiesmannen brengen dan twee stemmen uit. Een voor president en een voor vice-president. De stemmen worden gecertificeerd door het Congres. In Colorado wordt gestemd voor een initiatief om de kiesmannen proportioneel toe te wijzen.
Volgens de grondwet moeten kiesmannen stemmen voor minstens één kandidaat uit een andere staat, vandaar dat de vice-president op het ticket altijd uit een andere staat komt dan de presidentskandidaat. Dick Cheney moest zijn woonadres in 2000 snel verplaatsen naar Wyoming. Hij had een huis in Texas, net als Bush.
Kiesmannen hoeven niet per se op de kandidaat te stemmen die gewonnen heeft. Daarover staat niets in de grondwet. Maar de meeste partijen in de staten vaardigen alleen kiesmannen af die beloofd hebben om op de winnaar te stemmen. In de hele geschiedenis van de VS hebben 10 van de 21.000 kiesmannen op iemand anders dan de winnaar uit hun staat gestemd. Dat heeft de uitslag nooit beïnvloed.
Technisch gezien wordt de president pas in januari gekozen. De kiesmannen van de winnaar komen in de eigen staat samen, waar ze hun stem uitbrengen op de winnaar. Dat gebeurt op 13 december. De stemmen worden naar het Congres gestuurd en die certificeert de stemmen op 6 januari. Op 20 januari, twee weken later, wordt de president ingehuldigd.
Bij een gelijk spel (dat is mogelijk) beslist het Huis van Afgevaardigden wie de nieuwe president wordt. De Senaat wijst dan een vice-president aan. Dat kan interessant worden als de Senaat een andere meerderheid heeft dan het Huis van Afgevaardigden.
Vier keer won een kandidaat met een minderheid van stemmen in het land, maar met een meerderheid in het kiescollege. De recentste kent iedereen (2000), maar daarvoor gebeurde het ook in 1824, 1876 en 1888.
De verdeling van de kiesmannen wordt vastgelegd op basis van de laatste volkstelling. Die was in 2000 en heeft gevolgen gehad voor de verdeling van dit jaar: Florida en Texas hebben beide twee kiesmannen erbij gekregen en New York en Pennsylvania zijn er ieder twee kwijt geraakt.




© Marc van Gestel 2003 - 2004